Hoe noem je vrijwilligers met een zogenoemd rugzakje?

In maart verscheen in de nieuwsbrief van AGORA onze column over het onderwerp ‘hoe noem je vrijwilligers met een zogenoemd rugzakje’. Hierin deelt Suzanne haar visie op dit onderwerp met als doel iedereen die met dit vraagstuk worstelt verder te helpen. Benieuwd naar de inhoud van deze column? We gaan het nu met je delen.

Luister tip: in deze podcastaflevering lezen we de column aan je voor.

Hoe noem je vrijwilligers met een zogenoemd rugzakje?

Vroeg of laat krijgen we allemaal een keer te maken met vrijwilligers die een stukje extra tijd, aandacht en/of begeleiding nodig hebben om hun werk goed te kunnen uitvoeren. Maar hoe noem je deze vrijwilligers nou? Vrijwilligers met een rugzak? Kwetsbare vrijwilligers? Geleide vrijwilligers? Vrijwilligers met levenservaring? Of gewoon vrijwilligers?

De meningen zijn hierover verdeeld. Persoonlijk vond ik dit in eerste instantie ook een lastige, maar inmiddels niet meer. Zo zou ik bijvoorbeeld nooit de term ‘vrijwilliger met een rugzakje’ naar een vrijwilliger toe gebruiken. Dat maakt het al een stukje makkelijker. Wel gebruik ik de term in workshops die ik geef. Waarom? Omdat het voor jou als coördinator wel meteen duidelijk is waar ik het dan over heb. Alleen maakt dat het gebruik van de term goed?

Op mijn vingers getikt

Ik ben wel eens op mijn vingers getikt over het gebruik van de term ‘vrijwilligers met een rugzakje’. En ik begrijp waarom. Ik zou dit ook nooit zo tegen de vrijwilliger zeggen. Tegen de vrijwilliger zou ik überhaupt niet spreken in termen als ‘kwetsbaarheid’ of ‘rugzak’. Dat is ook helemaal niet nodig. We hebben allemaal onze sterke punten en valkuilen. Dat maakt ons mens.

Dat ik op mijn vingers werd getikt, en dat ik steeds vaker van coördinatoren hoor dat ze het lastig vinden de juiste bewoording te vinden, heeft me wel aan het denken gezet. Hoe noemen we deze vrijwilligers nu eigenlijk? Wat is een allesomvattende en tegelijkertijd ook respectvolle term?

Maakt het echt zoveel uit?

In alle eerlijkheid denk ik dat de bewoording die we gebruiken niet zoveel uitmaakt, maar dat het vooral belangrijk is hoe we naar vrijwilligers met een zogenoemd rugzakje kijken, hoe we ze behandelen en hoe we tegen ze praten. Zien we het hebben van een zogenoemd rugzakje als iets negatiefs of als iets positiefs? Zien we het als een kwetsbaarheid of een kracht? En benaderen we een persoon vanuit zijn of haar rugzak? Of behandelen we de persoon net zoals we elk ander persoon zouden behandelen? En hoe praten we tegen onze vrijwilligers?

Leg de focus op hoe je iemand behandelt

Daar ligt wat mij betreft de sleutel in deze hele discussie. Ik denk dat we ons veel minder druk moeten maken over de term die we gebruiken. En ons in plaats daarvan meer moeten richten op hoe we onze vrijwilligers behandelen. Als jij net als ik een rugzakje als iets positiefs ziet (in elke ‘kwetsbaarheid’ schuilt een kracht en een rugzak hebben betekent vaak ook dat je een bak aan levenservaring hebt) en een persoon met een zogenoemd rugzakje normaal en respectvol behandelt en niet tegen de vrijwilliger zegt dat je vindt dat hij/zij een rugzak heeft, ben je er al.

Even een praktisch voorbeeld.

Wat ik zelf doe, en cursisten ook aanraad, is om een persoon (ongeacht of iemand wel of geen rugzakje heeft) altijd als persoon te benaderen. Je nieuwsgierig op te stellen en open het gesprek aan te gaan.

We zijn namelijk allemaal maar gewoon mens

In alle eerlijkheid denk ik ook dat ieder mens een rugzakje heeft. De een is groot en de ander is klein. Het maakt ons mens. Dus waarom zouden we iemand met een iets groter rugzakje meteen anders behandelen? Natuurlijk mogen we rekening houden met bepaalde valkuilen en ons best doen om het onze vrijwilligers zo makkelijk mogelijk te maken. Maar dat geldt dan ook voor alle vrijwilligers, ook die met de kleine rugzakken.

Ik hoop dat ik je aan het denken heb gezet en heb doen laten inzien dat de bewoording die je tegen collega coördinatoren gebruikt niet zoveel uitmaakt. Wat wel uitmaakt is hoe we tegen onze vrijwilligers praten, hoe we ze behandelen en hoe we ze zien. Daar mogen we onze aandacht in steken. Dat is wat het verschil gaat maken.

Workshop vrijwilligers met een rugzak begeleiden